Klimaatverandering
Klimaatverandering blijft een toenemend risico voor gemeenten in Nederland, zo ook voor Zaanstad. De gevolgen zijn zichtbaar in onze leefomgeving, maar brengen ook financiële risico’s met zich mee. Daarom onderscheiden we de risico’s op klimaatgebied in financiële en niet-financiële risico’s.
We zijn actief in gesprek met andere gemeenten over hun aanpak van klimaatverandering. De gemeente Haarlemmermeer onderzoekt verschillende scenario's en is verder in dit proces dan wij.
Later in het jaar hebben we contact met de gemeente Haarlemmermeer over hun bevindingen en aanpak.
Niet-financiële risico’s
Deze risico’s hebben vooral impact op de infrastructuur, gezondheid en leefbaarheid van Zaanstad:
- Infrastructuur : Extreme weersomstandigheden, zoals stormen en hevige regenval, kunnen schade veroorzaken aan wegen, bruggen en gebouwen. Dit zorgt voor verstoringen in het dagelijks leven.
- Wateroverlast : Door hevige neerslag kunnen laaggelegen gebieden overstromen en ontstaan waterproblemen in de stad. De gemeente zet in op maatregelen uit het ‘Gemeentelijk Rioleringsplan 2020-2024 ’ en sluit hierbij aan bij landelijke richtlijnen.
- Hittegolven en droogte : Langdurige hitteperiodes zijn een gezondheidsrisico, vooral voor kwetsbare groepen zoals ouderen en kinderen. Droogte legt ook druk op stedelijk groen en de drinkwatervoorziening.
- Leefbaarheid en veiligheid : Klimaatverandering kan de kwaliteit van leven verminderen en leidt tot maatschappelijke uitdagingen. Daarom stimuleert Zaanstad initiatieven om de stad groener en klimaat-robuuster te maken, bijvoorbeeld via het programma ‘Zelf Vergroenen ’ - (Zaanstad klimaatadaptie) .
Financiële risico’s
De financiële gevolgen van klimaatverandering zijn eveneens significant:
- Kosten klimaatschade : Schade door extreme weersomstandigheden zoals stormen leidt tot forse herstelkosten. In 2023 zorgde storm Poly voor een kostenstijging naar ongeveer €1,4 miljoen, terwijl de jaarlijkse kosten normaal rond €0,15 miljoen liggen.
- Onzekerheid in begroting en jaarrekening : De frequentie en intensiteit van klimaatgebeurtenissen zijn moeilijk te voorspellen. Dit veroorzaakt financiële onzekerheid. Het is daarom van belang deze risico’s inzichtelijk te maken en mee te nemen in de financiële weerbaarheid van de gemeente
- Investeringen in preventie en aanpassing : Om toekomstige schade te beperken, investeert Zaanstad in klimaat adaptieve maatregelen, zoals vergroening van de stad en verbeterd waterbeheer. Deze investeringen zijn vastgelegd in het ‘Uitvoeringsplan Klimaatadaptatie 2021-2026’ en sluiten aan bij landelijke programma’s zoals het Nationaal Klimaatadaptatieprogramma (landelijk uitvoeringsplan ).
Aanpak en samenwerking
Gemeente Zaanstad werkt actief aan het beter inzichtelijk maken van zowel financiële als niet-financiële klimaatrisico’s. We voeren klimaatadaptatie uit via concrete plannen en stimuleren inwoners om mee te doen aan vergroening en waterberging (Klimaatakkoord Zaanstad) .
Daarnaast werken we nauw samen met regionale partners, zoals omliggende gemeenten, het Hoogheemraadschap en de provincie, om onze aanpak te versterken en kennis te delen. Door deze integrale samenwerking en structurele aanpak bouwen we aan een toekomstbestendige en veerkrachtige gemeente Zaanstad.