Product 2.5 Gebiedsontwikkeling
Veel gebiedsontwikkelingen die de afgelopen jaren zijn voorbereid, komen in de fase van uitvoering. Steeds meer hechten we belang aan participatie en omgevingsmanagement. Gebiedsontwikkeling gaat niet alleen om het bouwen, maar ook om het verbeteren van de leefbaarheid, het realiseren van ontmoetingsplekken en een kwalitatief goede leefomgeving met goede voorzieningen. Tijdens de uitvoering van deze projecten moeten we gezamenlijk veel aandacht geven aan leefbaarheid, het bereikbaar houden van de stad en het waarborgen van de sociale samenhang en ruimte bieden voor bedrijvigheid. In de vier MAAK-gebieden: Noord, Midden, Centrum en Zuid (w.o. Zaandam-Oost) vinden de grootste gebiedsontwikkelingen plaats. Het betreft soms grondexploitaties, maar vaak ook projecten van particuliere initiatiefnemers waarbij de gemeente faciliterend optreedt. De werkwijze in de MAAK-.gebieden brengen we in overeenstemming met de woningbouwopgave voor de komende jaren. De strategische agenda van MAAK.Zaanstad krijgt goed vorm. Voor Noord is de strategienota in 2023 vastgesteld. Onderdeel van deze strategie is om drie deelgebieden in Noord verder uit te werken in gebiedsstrategieën. Voor Noord, Midden en Centrum zijn in 2020 en 2021 bijdragen vanuit de Woningbouwimpuls (rijksmiddelen) toegekend. Daarnaast putten we uit het jaarlijkse PRI-budget om nieuwe projecten op te starten. Uitgangspunt is dat de plankosten zo mogelijk ten laste van de initiatiefnemer worden gebracht door middel van een intentieovereenkomst of anterieure overkomst. Ook draagt de Metropoolregio Amsterdam (MRA) bij aan de plankosten samenhangend met WBI-projecten en versnelling van de woningbouw. |
---|
Indicatoren
Naam | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Realisatie 2024 | Begroting 2026 | Streef- | Bron |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Aantal woningen start bouw | 625 | 1.014 | 1.356 | 1.236 | 1.660 | 1.000 | Gemeentelijke registratie |
Aantal afgesloten IO’s en AO’s | 6 | 8 | 8 | 12 | 15 | 6 | Gemeentelijke registratie |
Aandeel houtbouw in nieuw af te sluiten overeenkomsten en grondexploitaties | nb | nb | 15% | 15,8% | ≥20% | Gemeentelijke registratie |
Toelichting
Aantal woningen start bouw
Voor 2026 is de planning dat het aantal woningen dat start ruim boven het streefgetal zit. Enerzijds heeft dit te maken met projecten die doorgeschoven zijn en anderzijds met het afronden van planologische procedures en het onherroepelijk worden van vergunningen.
Aantal afgesloten intentieovereenkomsten (IO’s) en anterieure overeenkomsten (AO’s)
Er is voldoende animo en investeringsbereidheid om projecten op te starten. Het aantal IO’s en AO’s staat voor 2026 begroot op 15. Dit komt uit op de volgende aantallen per gebied:
Noord: 4, Centrum: 3, Zuid: 3, Midden: 5
Aandeel houtbouw in nieuw af te sluiten overeenkomsten en grondexploitaties
Er is formeel een doelstelling vastgesteld om 20% van de woningbouw te realiseren in constructieve houtbouw, conform de definitie van de Metropoolregio Amsterdam. Als gemeente streven wij ernaar deze doelstelling te behalen, aangezien dit bijdraagt aan onze bredere ambitie om klimaatneutreaal en circulair te opereren. Tot op heden is in de af te sluiten overeenkomsten houtbouw benoemd als een mogelijkheid of overweging. Concrete zekerheid over de realisatie en het aantal woningen in houtbouw ontstaat pas op het moment dat een omgevingsvergunning wordt aangevraagd. Het is op dit moment dan ook niet mogelijk om een specifiek percentage voor houtbouw vast te leggen in nieuw te sluiten overeenkomsten. Om de voortgang richting de gestelde doelstelling te kunnen monitoren, wordt onderzocht op welke wijze het aandeel houtbouw kan worden opgenomen in de woningbouwmonitor. Ook zal er, om de resultaten van het houtbouw Pact 2026-2030 vast te kunnen leggen, door de betrokken afdelingen gestuurd worden op rapportage over biobased materiaalgebruik in projecten.
Speerpunten 2026
MAAK.Centrum
Voor het gebied Centrum-Oost wordt in 2026 de strategienota en het ruimtelijk plan aan de gemeenteraad voorgelegd. Op basis van het ruimtelijk plan kunnen de ruimtelijke initiatieven in het gebied worden begeleid. Na de zomer wordt gestart met de bouw van de garage aan de Peperstraat. Tegelijkertijd wordt gestart met de bouw van de woningen. Ten behoeve van de werkzaamheden wordt een tijdelijke route aangelegd. Voor het centrum gebied wordt een Toekomstbeeld opgesteld en voor het Saendeborch gebouw wordt een Tam-Imro procedure doorlopen ten behoeve van de transformatie van het gebouw naar woningen.
Voor Figaro wordt samen met partners gewerkt aan een voorlopig ontwerp. Het is de verwachting dat de Tijdgeest (onherroepelijke vergunning) begin 2026 van start gaat. Voor de Heldin Stelling is een gewijzigde vergunningaanvraag in behandeling genomen.
Zaandam-Oost
In Zaandam-Oost wordt in 2026 door Rochdale gestart met het bouwen van 35 seniorenwoningen naast de Moskee. Parteon levert een ruimtelijk programma van eisen (RPvE) met bouwplan voor de Kraakstraat op aan de gemeente. De vaststelling hiervan staat aan het begin van 2026 gepland. Verder werkt Parteon aan een RPvE met bouwplan voor de Linnaeusstraat en de Alberdastraat/Van Houtenstraat. De vaststelling van deze RPvE’s zal medio 2026 zijn. Voor deze 2 projecten wordt na de vaststelling van het RPvE een AO gesloten. Voor de Kleurenbuurt en Poelenburg/Peldersveld zullen enkele kaderstellende documenten als uitwerking van de Visie Fijn Wonen ter besluitvorming aan de raad worden aangeboden.
Zaandam- Zuid
In Zaandam Zuid wordt in de Achtersluispolder in 2026 de strategienota voor de transformatie van het Sluiskwartier naar een gemengd woon- werkgebied worden aangeboden aan de raad ter besluitvorming. Voor de activering van het Pakhuis de Vrede en omliggend terrein zal een RPvE worden aangeboden aan de raad. Voor het zuidelijk gedeelte van het Hembrugterrein zal een stedenbouwkundigplan worden aangeboden aan de raad ter besluitvorming en in het noordelijk gedeelte wordt verder gebouwd aan de woningen rond het Hembrugbos. De eerste 365 woningen worden in 2026 opgeleverd. Voor Zuiderhout Noord is in 2025 de haalbaarheidsstudie vastgesteld en zal in 2026 een startnotie worden aangeboden aan de raad.
MaakMidden
Voor het gebied MaakMidden wordt in 2026 nog volop gebouwd aan de projecten Westerkoog, Paltrok en JonkerJuffer. Naar verwachting start ook de bouw van het project Lange Pad in Zaandijk in 2026. De TAM-IMRO procedure voor het project Hilko wordt naar verwachting eind 2025 afgerond en vormt in 2026 de gelegenheid om omgevingsvergunningen te verlenen, zodat daar ook gestart kan worden met de bouw. Verder wordt voor Kogerveldwijk gewerkt aan de verdere uitwerking van het ontwerp voor de hoofdinfra en de herinrichting van de Boerejonkerbuurt. Voor de Hemmes geldt dat in de eerste helft van 2026 de sanering wordt uitgevoerd en bouwrijp gemaakt, zodat deze geleverd kan worden ten behoeve van de start bouw van de molen.
Zaanstad-Noord
In Zaandam Noord worden in 2026 naar verwachting woningen gebouwd op locaties Gasfabriekterrein Krommenie, Eilanden van Hain, Zaankwartier, Ecohof, Zaanse Pijl, Smeeke Ven en de vervolgfase van Kreekrijk. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan infrastructurele projecten in de omgeving van de woningbouwlocaties, evenals aan de verdere uitwerking van mobiliteitsmaatregelen uit de Kortetermijnmaatregelen, het Mobiliteitsplan Noord en het Mobiliteitsplan Assendelft. Voor projecten waarvoor recent een Startnotitie is vastgesteld, wordt nu gewerkt aan de haalbaarheidsstudie en het Stedenbouwkundig Programma van Eisen. De Kerngebiedsstrategie Rondom de Nauernasche Vaart wordt naar verwachting in 2025 afgerond. In 2026 volgt de bestuurlijke behandeling van de Kerngebiedsstrategie Aan de Zaan.
Beïnvloedbaarheid van de kosten
Beïnvloedbaar
Dit betreft wijkgebonden kosten Kogerveld (€ 1,2 mln) en de toevoeging aan de bestemmingsreserve Infrastructurele werken (€ 0,4 mln).
Beperkt beïnvloedbaar
Er is geen sprake van beperkt beïnvloedbare kosten.
Niet beïnvloedbaar
Dit betreft kosten voor gebiedsontwikkeling (€ 88,4 mln)
Op middellange termijn beïnvloedbaar
Er is geen sprake van op middellange termijn beïnvloedbare kosten.