Financiën

Bedragen x € 1.000

 
Toelichting:
De lasten zijn in 2026 € 6,5 mln. hoger dan in 2025. De baten zijn in 2026 € 0,6 mln. lager dan in 2025. De toevoegingen aan de reserves zijn gelijk in 2026 ten opzichte van 2025. De onttrekkingen aan de reserves zijn € 0,5 mln. lager in 2026 dan in 2025. Deze verschillen worden hieronder toegelic

 
Mutaties met een effect op de begroting                  

1. Jeugdzorg volumegroei vanaf 2026:
In de afgelopen jaren zijn de kosten voor jeugdhulp steeds verder gestegen. Er zijn nog geen tekenen dat de groei van de jeugdhulpkosten zal afnemen, hoewel er wel maatregelen worden genomen op nationaal en lokaal niveau. Als we uitgaan van een verdere groei van 4,7% in 2026 en daarna, betekent dit een extra kostenpost van ruim € 3,3 mln.

2. Jeugdzorg prijsindexatie OVA:
De indexering van de personele kosten in de jeugdzorg gebeurt op basis van een percentage dat de overheid vaststelt: de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA). De OVA index wordt vastgelegd in de contracten en aanbestedingsdocumenten. De OVA wordt berekend op basis van cijfers die het Centraal Planbureau publiceert. De som van de definitieve OVA 2025 en voorlopige OVA 2026 voor de begroting 2026 bedraagt 5,20% terwijl de gemeentelijke index 2,03% bedraagt. De hogere OVA indices leiden tot € 2,8 mln. structureel hogere kosten.                  

3. WMO prijsindex OVA:
De indexatie van de tarieven voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2026 leidt tot een bijstelling van € 1,86 mln. De tarieven worden geïndexeerd met ruim 5%, terwijl de budgetten voor Wmo slechts met 2,03% worden geïndexeerd. Dit verschil veroorzaakt een autonome bijstelling van de kosten. De indexatie van de tarieven is gebaseerd op een weging tussen de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA) en de prijsindexcijfer particuliere consumptie (PPC).         

4. Knelpunt: Aanpak zorgfraude jeugd en Wmo:
In 2022 is extra geïnvesteerd in capaciteit voor toezicht Wmo en Jeugd. Op dit moment worden, op verzoek van het college, scenario’s uitgewerkt om het toezicht te versterken en verder te ontwikkelen naar een ketenaanpak. Op basis van een eerste doorrekening is een bedrag van € 0,63 mln. benodigd om het momenteel gewenste scenario, namelijk de ‘geprogrammeerde ketengerichte toezichtaanpak’, te kunnen realiseren. De definitieve uitwerking wordt op een later moment ter onderbouwing aangeleverd worden en leidt mogelijk nog tot aanpassing van het bedrag.               

5. Ontwikkelbudget sociale basis:
In 2026 zijn de lasten lager, omdat in 2025 eenmalig compensatie wordt verwacht voor de jaren 2023 en 2024 vanuit de commissie Van Ark. Uit deze incidentele middelen is een ontwikkelbudget gevormd om te voorkomen dat de (kosten van) jeugdhulp verder toenemen. Dit budget is bedoeld voor het versterken van de sociale basis en de lokale teams, en is uitsluitend voor 2025 toegekend.   

6. Onttrekking reserve Actualisatie vastgoed (verbouwing K.Katerstraat):
De kosten voor vastgoed zijn weer geactualiseerd. Er zijn meer kosten geraamd voor het restant van de verbouwing K.Katerstraat 7B, onderhoud en beheer kosten en verkoopkosten (€ 0,46 mln.).

7. Loon-, prijs- en subsidieindex
Prijs-, loon- en subsidie indexatie voor de primitieve begroting 2026. Ten opzichte van de voorjaarsnota zijn de gehanteerde percentages niet gewijzigd. De prijsindexatie voor 2026  bedraagt 2,1%, de loonindexatie is 2% en de toegepaste subsidie indexatie is 2,03%. Dit heeft ook effect op programma 8.   

8. Kapitaallasten
Wij hebben de planning van investeringen buitensport locaties, sociale wijkteams en jeugdteams bijgesteld. Daardoor zijn de kapitaallasten lager (-€ 0,47 mln.).

Mutaties met een saldo-neutraal effect op de begroting                  
A. Jeugdzorg taakstelling Hervormingsagenda:
In 2023 is de Hervormingsagenda Jeugd gemaakt. Hierin staan maatregelen om de jeugdhulp te verbeteren en de kosten te verlagen. Vanaf 2026 moet Zaanstad hierdoor € 5,4 mln. extra besparen ten opzichte van 2025. Vanaf 2027 moet de besparing nog eens € 0,6 mln. extra zijn, dus in totaal € 6,4 mln.. Het is echter niet realistisch dat deze besparing wordt gehaald. Deze mutatie heeft effect op programma 8.      

B. Mutatie investeringsfonds 25.1:
Op grond van de actualisatie investeringsfonds 25.1 zijn de cijfers van de kredieten aangepast. Het betreft de sportparken Hoornseveld en Omzoom. De lasten en de bijbehorende dekking zijn opgenomen in de begroting voor 2025, waardoor deze in 2026 komen te vervallen.                  

C. Sportpark Hoornse veld  en transformatiefonds:
De realisatie van de verplaatsingsbijdragen voor de accommodaties op Sportpark Hoornse Veld wordt bekostigd uit het Transformatiefonds (programma 2). Eerder is hiervoor al € 1,5 miljoen onttrokken. De resterende onttrekking van € 1,7 miljoen is begroot in 2025, wat in 2026 leidt tot een verschil in de lasten.   

D. Proeftuin toekomstscenario king- en gezinsbescherming:
In 2025 wordt de huidige proeftuin naar een gebiedsgerichte proeftuin 2.0 doorontwikkeld. De aanvullende financiering komt uit eenmalig voor 2025 toegekende subsidie van € 0,5 mln. van het ministerie van Justitie & Veiligheid.