Daadkrachtig optreden

Toelichting

 
Percentage inwoners dat sociale overlast ervaart
Deze waarde komt van de Veiligheidsmonitor die eens in de twee jaar wordt uitgevoerd, er zijn hierdoor geen indicatoren voor 2024 beschikbaar. Voor 2026 zou de begroting gebaseerd kunnen worden op de cijfers vanuit de monitor van 2025, deze zijn echter nog niet bekend. Daarom noteren wij voor begroting 2026 de streefwaarde.

Aantal misdrijven per 1.000 inwoners
Deze waarde komt uit het CBS politieportaal, het getal ligt naar verwachting een fractie hoger dan de streefwaarde maar in lijn met de trend van geconstateerde aantallen van de afgelopen jaren.

Oordeel tevredenheid functioneren gemeentelijke handhavers
Deze waarde komt van de Veiligheidsmonitor die eens in de twee jaar wordt uitgevoerd, er zijn hierdoor geen indicatoren voor 2024 beschikbaar. Voor 2026 zou de begroting gebaseerd kunnen worden op de cijfers vanuit de monitor van 2025, deze zijn echter nog niet bekend. Daarom noteren wij voor begroting 2026 de streefwaarde.

Percentage inwoners dat vorm van straatintimidatie heeft meegemaakt
Deze waarde komt van de Veiligheidsmonitor die eens in de twee jaar wordt uitgevoerd, er zijn hierdoor geen indicatoren voor 2024 beschikbaar. Voor 2026 zou de begroting gebaseerd kunnen worden op de cijfers vanuit de monitor van 2025, deze zijn echter nog niet bekend. Daarom noteren wij voor begroting 2026 de streefwaarde.

Inzet Boa’s
Op basis van de eerste vijf maanden van 2025 verwachten we dat het percentage aan het einde van het jaar rond de 27% zal liggen. Dit percentage geeft de verhouding weer tussen het aantal opgelegde sancties en waarschuwingen t.o.v. het totaal aantal waarnemingen. Hoe lager dit percentage, hoe minder sancties of waarschuwingen er zijn in verhouding tot het aantal waarnemingen.

In 2023 hebben we de streefwaarde voor 2026 bepaald. Sindsdien zijn er nieuwe ontwikkelingen geweest die van invloed zijn op de huidige cijfers en prognoses. Zo is er sprake van:

• een toename van het aantal overlastmeldingen;
• een uitbreiding van het takenpakket van de boa’s en
• een toename van het aantal boa’s;

Deze factoren hebben invloed op de verwachtingen en zorgen voor een stijging van het aantal waarnemingen. Doordat we data gestuurd werken kunnen wij de boa’s juist gerichter inzetten. Ook werken de boa’s preventief. De boa’s doen meer en zien daarom ook meer. Het percentage opgelegde sancties en waarschuwingen vergeleken met het aantal waarnemingen is daardoor hoger.  

Speerpunten 2026

 
Uitvoering van het toezicht- en handhavingsbeleid nieuwbouw en bestaande bouw
Wettelijk VTH-takenpakket
Door groei van de stad en toename van complexe en langlopende dossiers is er meer werk voor toezicht en handhaving op bouwen en wonen. Daarom nemen we nu extra mensen aan. Zo kunnen we alle taken uit de wet beter uitvoeren.
We willen ook anders gaan werken. Nu reageren we vooral op meldingen. In de toekomst willen we meer werken met gegevens en risico’s. Dat past bij het beleid voor Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH). In 2026 starten we met de ontwikkeling van deze nieuwe aanpak.

Nieuwe taken en incidentele taken die vaker voorkomen
Bij het uitvoeren van de bouw- en woningtoezicht taken krijgen we ook steeds meer nieuwe taken. Een paar voorbeelden:

• Het afhandelen van meldingen van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) en archiveren dossier bevoegd gezag. Dit dossier bevoegd gezag vormt voor toekomstige bouwprojecten de basis en is straks opvraagbaar bij de gemeente.
• Uitvoeren tweedelijns toezicht- en handhavingsrol op bouwkundige aspecten Wkb
• Toezicht op grote bedrijven. Deze taak was eerst van de Provincie. Nu doen wij dat.
• Uitvoeren opgelegde onderzoeksplichten vanuit de Rijksoverheid. Soms gebeurt er iets ernstigs, zoals het instorten van een stadion, een parkeergarage of een galerij van een flat. Dan moeten we onderzoeken of andere gebouwen met dezelfde techniek ook risico’s hebben. Deze onderzoeken duren vaak lang, en komen steeds vaker voor.
  
  Het doel van deze onderzoeken is simpel: we willen voorkomen dat zulke ongelukken opnieuw gebeuren.

Escalatietieam bouw- en woningtoezicht
Er wordt een integraal werkend team ingericht dat snel kan reageren op incidenten en escalaties op het gebied van bouw- en woningtoezicht, inclusief politiek gevoelige dossiers. Zo blijft er meer tijd over voor het gewone werk. We verwachten dat hierdoor beter gepresteerd wordt op zaken rondom bouw- en woningtoezicht.

Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling
In Zaandam-Oost werken we aan meer bewustwording over huiselijk geweld en kindermishandeling. We helpen informele en formele netwerken in de wijken om dit onderwerp bespreekbaar te maken. Daarnaast zorgen we dat hulp beter aansluit bij wat wijkbewoners nodig hebben door te werken met sleutelfiguren en ervaringsdeskundigen uit de wijk, zodat de stap naar hulp klein en vertrouwd voelt. Ook willen we voorkomen dat problemen ontstaan die huiselijk geweld kunnen veroorzaken. Daarom koppelen we deze aanpak aan de interventies op het gebied van gezondheid en participatie.

Aanpak van overlast in de wijken  
Het Team Wijkgerichte Overlast (TWO), richt zich op overlast in Zaandam-Oost. TWO doet huisbezoeken om te controleren of er niet te veel mensen wonen. Ook controleert TWO op (vermoedens van) illegale kamerverhuur, Huisvestingsvergunningsplicht en of de adresgegevens (BRP) kloppen.
Het TWO zet de samenwerking met het Regionaal Opleiding Centrum Amsterdam ook in 2026 voort. Stagiairs adopteren buurten in Zaandam Oost en werken zo in en voor de buurten en aan hun ontwikkeling. De informatie die zij opdoen gebruikt TWO weer voor nieuwe controles. Het toezicht op regels zoals de Opkoopbescherming en de Wet goed verhuurderschap wordt in 2026 voortgezet.

Boa’s
De Zaanse boa’s werken in drie teams om zo overlast in heel Zaanstad aan te pakken.
Waar de boa’s gaan werken bepalen we op basis van beschikbare informatie zoals meldingen en klachten. Zo handhaven de boa’s van team Noord op leefbaarheidsproblemen in Wormerveer en Krommenie. Het ‘Flexteam’ pakt leefbaarheidsproblemen en meldingen van inwoners in de (overige) Zaanse wijken aan. Op dit moment krijgt Kogerveld extra aandacht. Hier zet het derde team TWO extra in.
De boa’s handhaven ook in 2026 op meldingen van inwoners. Zo richten we ons op plekken waar bewoners de meeste hinder ervaren. Zoals foutparkeren en afval. Ook verlenen we parkeervergunningen en houden we cameratoezicht. Met alle teams kunnen we in 2026 snel inspringen op overlastsituaties in de wijken

Lokale Veiligheidsproblematiek
De wereld is aan verandering onderhevig, en wij spelen in op actuele veiligheidsvraagstukken. Onze inzet is erop gericht om dit samen met bewoners en inwoners te doen, onder bestuurlijke regie. Zo organiseren wij samen met de afdeling Wijk- en Relatiemanagement bewonersavonden in de buurt of wijk wanneer daar behoefte aan is en verlenen wij nazorg aan door criminaliteit getroffen ondernemers. Het aanbieden van een anti-overval training aan ondernemers kan passend zijn ter voorkoming van of na een overval op een ondernemer. Een andere passende maatregel is de inzet van tijdelijk cameratoezicht in een buurt wanneer daar het nut en de noodzaak van kan worden aangetoond.

Sociale veiligheid
Ook aan sociale veiligheid werken we actief en integraal samen met interne en externe partners. Dit onderwerp gaat vooral over jeugd en gezin, kwetsbare wijken en kwetsbare personen (personen met onbegrepen gedrag). Te denken valt aan multi problematiek met name achter de voordeur. Ook huiselijk geweld en woonoverlast vallen hieronder.
Hiervoor is reeds dieper ingegaan op het brede scala aan bevoegdheden die de burgemeester heeft om de openbare orde en veiligheid te garanderen. Zo passen we in Zaanstad maatwerk toe, afhankelijk van de aard van de problematiek en de behoeften die leven in de wijken.

Nautisch toezicht
De Nautisch Toezichthouder zorgt voor veilige en bevaarbare vaarwegen, houdt toezicht in de havens en bij ligplaatsen, vaart patrouilles, handhaaft op nautische strafbare feiten, milieu en gevaarlijke stoffen. Daarnaast controleren zij vergunningen, ontheffingen en begeleiden evenementen. Specifiek is er aandacht voor snelvaren in de poldergebieden. Op dit moment is er een gebiedsgerichte aanpak in Krommenie.

Beïnvloedbaarheid van de kosten

Beïnvloedbaar
Dit betreft een toevoeging aan de bestemmingsreserve bescherming persoonsgegeven (€ 0,2 mln) en projecten op het gebied van openbare orde en veiligheid (€ 0,2 mln).

Beperkt beïnvloedbaar         
De beperkt beïnvloedbare kosten betreffen budgetten voor straattoezicht (€ 0,4 mln), gebruikstoezicht (€ 0,4 mln), team wijkgerichte overlast (€ 0,2 mln), het interventieteam (€ 0,3 mln) en beleid Openbare orde en veiligheid (€ 0,1 mln).

Niet beïnvloedbaar         
De niet beïnvloedbare kosten betreffen kosten voor rente- en afschrijvingskosten (€ 0,2 mln).

Op middellange termijn beïnvloedbaar
Op middellange termijn beïnvloedbaar zijn de kosten voor personeel (€ 13,0 mln).